Według najnowszych badań przeprowadzonych przez naukowców, ocieplenie klimatu ma istotny wpływ na tempo obrotów Ziemi. Grupa badaczy z Jet Propulsion Laboratory NASA i ETH Zurich doszła do wniosku, że proces topnienia lodowców na biegunach Ziemi prowadzi do zwolnienia tempa jej obrotów, co z kolei skutkuje wydłużeniem długości dnia.
W miarę jak klimat staje się coraz cieplejszy, woda pochodząca z topniejących grenlandzkich lodowców jest przemieszczana do oceanów, głównie w kierunku równika – zauważają naukowcy z Federalnej Politechniki w Zurychu (ETH) w Szwajcarii. Jak tłumaczy prof. Benedikt Soja, autor badania publikowanego w „Proceedings of the National Academy of Sciences”, zmiana ta prowadzi do przemieszczenia masy Ziemi, co następnie wpływa na jej rotację.
„Można to porównać do figurowej łyżwiarki wykonującej piruet – kiedy łyżwiarka trzyma ramiona blisko ciała, jej obroty są szybsze. Kiedy jednak rozpościera ramiona, jej obroty zwalniają, gdyż masa oddala się od osi obrotu” – tłumaczy ekspert. Jego wyjaśnienie odwołuje się do znanej zasady fizycznej, której podlega też Ziemia, mówiącej o zachowaniu momentu pędu.
Od tempa obrotów Ziemi zależy długość doby. Wprawdzie zmiany te są minimalne i mierzone w milisekundach, lecz z biegiem czasu mogą przewyższyć zwolnienie tempa obrotów wynikające z działania oceanicznych pływów, które obserwujemy od miliardów lat. „Jesteśmy my, ludzie, mający większy wpływ na naszą planetę, niż jesteśmy sobie w stanie uświadomić, a to nakłada na nas ogromną odpowiedzialność za jej przyszłość” – komentuje prof. Soja.
W badaniach naukowców ukazano również, że opisane zmiany w rozłożeniu masy Ziemi prowadzą do przesunięcia jej osi obrotu. Dotychczasowe badania pokazały, że punkty osi obrotu przesuwają się o około 10 metrów na sto lat. Do tej pory uważano jednak, że jest to rezultat procesów zachodzących w wnętrzu Ziemi. Teraz naukowcy po raz pierwszy udowodnili, jaki wpływ mają te procesy w porównaniu do wpływu przemieszczającej się wody z lodowców.
Prof. Soja wyjaśnia, że „po raz pierwszy udaje nam się przedstawić kompleksowe wyjaśnienie dlaczego i jak długoterminowe zmiany osi obrotu Ziemi zachodzą”. Badacze odkryli również, że migracja wody i procesy zachodzące w środku Ziemi oddziałują na siebie nawzajem. Jako konsekwencję zmian klimatycznych, oś obrotu Ziemi ulega przesunięciu. Okazuje się, że wpływa to na dynamikę jądra Ziemi” – wyjaśnia naukowiec.
Choć efekty tych zmian są niewielkie i raczej nie stanowią powodu do zmartwień, mają one jednak istotne znaczenie dla misji kosmicznych. Naukowcy wyjaśniają, że podczas wysyłania sondy na inną planetę, nawet najmniejsze odchylenie toru lotu może prowadzić do opuszczenia celu z dużej odległości.
Badacze dokonali tego odkrycia dzięki zastosowaniu najnowszych osiągnięć w dziedzinie informatyki i wykorzystaniu sztucznej inteligencji, której nauczono korzystać z praw fizyki oraz zjawisk zachodzących na Ziemi.